Harta pusaka mesti bahagi ikut faraidh?!

Soalan:

Semua harta pusaka mesti dibahagikan ikut faraidh ke? Tak boleh ke kalau kitaorang nak bahagikan ikut cara lain?

Jawapan:

Harta pusaka tak semestinya dibahagikan ikut faraidh. Anda boleh membahagikan harta pusaka mengikut cara-cara yang lain contohnya seperti berikut:

1. Cara permuafakatan bersama; dan

2. Cara penolakan hak.

1. Cara permuafakatan bersama

Bagi saya, inilah cara yang terbaik. Kesemua ahli waris sama-sama duduk berbincang dan membuat keputusan secara muafakat tentang cara mana nak diagihkan harta pusaka si mati.

Selalunya ahli waris akan bersetuju untuk bahagikan harta secara samarata sesama mereka.

Mungkin ada juga yang mencadangkan supaya harta pusaka yang berupa harta tak alih dijual supaya wang tersebut boleh digunakan sesama mereka bagi membantu waris yang lebih memerlukan wang tunai.

Mungkin juga ada yang bermuafakat supaya wang pusaka disimpan dalam tabung berasingan yang mana dibuat perlantikan antara waris supaya ada yang menguruskan wang tabungan tersebut yang akan digunakan dari semasa ke semasa bagi tujuan kebajikan ahli waris.

Mungkin ada yang bermuafakat supaya harta si mati ditukar milik kepada syarikat yang ditubuhkan yang mana pemegang saham syarikat tersebut adalah ahli waris dan seterusnya harta si mati boleh dijadikan modal perniagaan bagi syarikat tersebut memulakan perniagaan dan menggandakan perolehan.

Mungkin akan ada juga ahli waris yang bermuafakat untuk menubuhkan yayasan kebajikan bagi memanfaatkan harta pusaka peninggalan si mati untuk tujuan-tujuan amal seperti wakaf, dan derma atau bantuan kepada yang kurang bernasib baik.

Macam-macam boleh dilakukan jika ada permuafakatan bersama yang mana ini semua boleh mambawa kebaikan kepada bukan sahaja si mati di alam barzakh tetapi juga kepada waris-waris peninggalan si mati.

Apa yang menyedihkan ialah, apabila ahli waris tidak boleh diajak berunding dan masing-masing berkeras dan tamakkan harta pusaka serta tiada kepercayaan antara sesama sendiri.

2. Cara penolakan hak

Cara penolakan hak juga sebenarnya adalah hasil daripada kesefahaman antara ahli waris.

Contohnya dalam kes si mati meninggalkan seorang anak perempuan dan seorang isteri. Jadi, adik beradik lelaki dan perempuan si mati juga berhak ke atas harta pusaka si mati kerana mereka adalah 'asabah mengikut kiraan faraidh.

Mereka boleh menolak hak mereka kepada anak perempuan si mati, iaitu anak saudara mereka sendiri yang dalam kebanyakan kes lebih memerlukan harta pusaka peninggalan si mati.

Contoh lain ialah apabila si mati meninggal dunia tanpa meninggalkan anak isteri kerana masih bujang tetapi ada meninggalkan harta. Harta pusaka akan jatuh kepada ibu bapa dan adik beradik lelaki dan perempuan si mati. Mungkin adalah lebih baik bagi adik beradik si mati menolak hak mereka dan membahagikan harta pusaka kepada si ayah atau ibu mereka yang mana faedahnya untuk mereka juga nanti.

Sesungguhnya, pembahagian harta pusaka dalam Islam tidaklah rigid kepada pembahagian ikut faraidh semata-mata. Pembahagian mengikut kiraan faraidh adalah bagi membuka kepada penyelesaian kes-kes umum pembahagian harta pusaka yang mana ahli waris sebenarnya berhak memutuskan secara persetujuan bersama sesama mereka, mana yang lebih menguntungkan dan sesuai bagi sesama mereka.

Dalam beberapa kes yang saya handle, ada juga ahli waris yang berkeras supaya harta pusaka dipindahmilik kepada mereka mengikut portion pembahagian faraidh walaupun tanah peninggalan si mati hanyalah sekangkang kera.

Memang kita tidak boleh menafikan hak waris tersebut. Cuma, saya selalu ingatkan kepada anak guam saya bahawa sepatutnya apabila berlaku kematian dikalangan ahli keluarga, hal ini akan membawa kepada hubungan silaturrahim antara keluarga makin kukuh.

Sebagai contoh, apabila seorang bapa meninggal dunia dan meninggalkan anak-anak daripada bekas isteri yang diceraikannya dulu-dulu dan anak-anak daripada isterinya semasa hayat si mati, pada masa selepas kematian si bapa tadi, sepatutnya anak-anak tadi (adik-beradik sebapa berlainan ibu) mengambil kesempatan dan peluang untuk memperbaiki hubungan silaturrahim sesama mereka.

Apa yang berlaku dulu-dulu adalah peristiwa antara bapa dan ibu mereka dan mereka perlu menerimanya dengan hati terbuka dan melihat hikmah disebalik takdir. Sebab itulah, hubungan silaturrahim sesama ahli keluarga amat dititikberatkan dalam Islam supaya antara lainnya, isu pembahagian harta pusaka dapat diselesaikan secara teratur dan mudah bagi faedah ahli waris itu sendiri.

- Isu di atas juga ada dibincangkan dalam majalah Solusi isu # 20, pada muka surat 88-89.

- Anda boleh mendapatkan majalah Solusi secara online di www.stormreaders.net/pustakamizi

- Untuk menyertai rangkaian stormreaders, sila layari: www.stormreaders.co

Wasiat keseluruhan harta, dan dibahagikan samarata kepada waris

Soalan:

Saya nak mewasiatkan semua harta saya kepada isteri & 4 orang anak saya (1 perempuan & 3 lelaki) secara samarata. Tolong sediakan dokumen wasiat tersebut.

Jawapan:

Sebelum saya menyediakan dokumen wasiat tersebut, anda perlu faham sekurang-kurangnya tiga (3) perkara tentang wasiat berkaitan hasrat anda ini sebagaimana berikut:

1. Wasiat kepada waris sendiri;

2. Wasiat keseluruhan harta; dan

3. Mewasiatkan pembahagian harta secara samarata.

Saya akan menerangkan satu-persatu isu di atas secara ringkas seperti berikut:

1. Wasiat kepada waris sendiri

Secara dasarnya, orang Islam dilarang mewasiatkan hartanya kepada waris sendiri. Ini adalah kerana ahli waris sudah pasti akan mendapat bahagian mereka masing-masing daripada harta pusaka si mati. Jadi, hak waris sentiasa terjaga dan wasiat kepada waris tidak diperlukan.

Wasiat pada asalnya adalah untuk menjaga kepentingan orang lain yang mempunyai hubungan rapat dengan pewasiat tetapi bukan waris kepada pewasiat seperti anak angkat atau sesiapa yang menjaga kebajikan pewasiat semasa hayatnya seperti jiran atau rakan, atau orang yang disayangi oleh pewasiat seperti tok guru, atau pak lebai dan sebagainya, atau orang yang banyak berjasa kepada pewasiat seperti adik-beradik, ipar-duai, sepupu-sepapat, dan sebagainya.

Wasiat juga bertujuan supaya pewasiat boleh mewakafkan hartanya untuk tujuan kebajikan supaya pewasiat sentiasa mendapat pahala amal jariah yang berterusan selepas pewasiat meninggal dunia.

Jadi, wasiat kepada waris memang tak perlu dan ramai ulama' yang menyatakan bahawa wasiat kepada waris adalah tidak sah, kecuali mendapat keizinan daripada ahli waris yang lain. Keizinan tersebut pula hendaklah diperolehi selepas pewasiat meninggal dunia kerana ijab & qabul wasiat akan hanya berlaku selepas kematian pewasiat.

Walau bagaimanapun, ada ulama' yang berpendapat bahawa wasiat kepada waris sendiri adalah dibolehkan asalkan tidak melebihi kadar satu pertiga (1/3) daripada keseluruhan harta pewasiat.

Artikel ini ditulis bukan bertujuan untuk membahaskan perbezaan pendapat antara ulama'-ulama', tetapi memadai untuk saya nyatakan bahawa Enakmen Wasiat Orang Islam (Negeri Selangor) 1999 telah menerima pendapat bahawa wasiat kepada waris sendiri adalah dibenarkan asalkan kadarnya tidak melebihi satu pertiga (1/3) daripada keseluruhan harta pewasiat.

Saya ada menulis tentang kedudukan wasiat kepada waris di negari Selangor dalam artikel sebelum ini dan boleh dibaca di pautan berikut: http://mizico.blogspot.com/2009/08/peruntukan-undang-undang-tentang-wasiat.html

Bagi negeri-negeri yang tiada peruntukan tentang wasiat, kedudukan wasiat kepada waris adalah berdasarkan keputusan mahkamah syariah di tempat berkenaan (sekiranya ada dicabar kesahihan sesuatu wasiat) dan artikel ini tidaklah ditulis untuk mengkaji kes demi kes yang berlaku di negara kita tentang wasiat kepada waris. Mungkin dikesempatan yang lain, akan saya huraikan secara detail tentang perbezaan pendapat ini dan hujah-hujah ulama' tentang perkara ini.

Beruntunglah orang Islam Negeri Selangor kerana kerajaan negeri Selangor telah meluluskan Enakmen Wasiat pada tahun 1999 lagi dan perbezaan pendapat ulama' tentang isu ini adalah tidak relevan lagi untuk dibahaskan di mahkamah di Selangor, dan ia cuma relevan untuk perbahasan akademik sahaja.

2. Wasiat keseluruhan harta

Wasiat keseluruhan harta memang jelas adalah dilarang kerana hal ini akan menafikan hak-hak waris yang lain yang juga berhak kepada harta pewasiat. Wasiat keseluruhan harta akan hanya dikira sah jika kesemua ahli waris bersetuju untuk melepaskan hak masing-masing bagi menyempurnakan hasrat pewasiat tadi.

Siapa yang boleh memberikan jaminan bahawa semua ahli waris boleh bersetuju jika kesemua harta diwasiatkan seratus peratus (100%). Lagipun, kebenaran atau persetujuan waris ini hendaklah diambilkira selepas pewasiat meninggal dunia dan bukan semasa pewasiat masih hidup.

Jadi, saya tidak menggalakkan wasiat sebegini sebab kesahihannya boleh dipertikaikan. Saya berpendapat adalah lebih baik menyediakan satu dokumen yang memang sah & berkuatkuasa tanpa apa-apa risiko bantahan berbanding daripada menyediakan satu dokumen yang boleh dipertikaikan suatu hari nanti.

3. Kandungan wasiat yang bercanggah dengan hukum Syariah

Apabila anda berhasrat untuk membahagikan harta secara samarata di antara isteri dan anak-anak lelaki dan perempuan, pembahagian sebegini adalah bercanggah dengan pembahagian faraidh yang mana hak isteri bagi suami yang mempunyai anak ialah satu perlapan (1/8), manakala pembahagian anak lelaki adalah dua (2) kali ganda daripada pembahagian kepada anak perempuan. Kadar ini adalah berasaskan ayat-ayat al-Quran yang sepatutnya tiada orang Islam boleh mempertikaikannya.

Artikel ini tidak bertujuan untuk menghuraikan tentang kadar pembahagian faraidh, cuma yang pasti, pembahagian secara samarata adalah bercanggah dengan pembahagian faraidh dan wasiat sebegini adalah tidak sah.

Berdasarkan penerangan di atas, jadi saya agak keberatan untuk menyediakan dokumen wasiat bagi anda sebagaimana yang anda hajatkan.

Soalan:

Susahnya nak buat wasiat. Banyak pulak syarat-syaratnya. Tak payah buatlah kalau macam tu.

Jawapan:

Jangan pula anda salah faham. Bukanlah wasiat itu untuk menyusahkan umat Islam dengan segala syarat yang perlu dipenuhi bagi menjadikannya sah dan berkuatkuasa. Syarat-syarat yang dibuat adalah antara lainnya untuk menjaga kebajikan ahli waris yang lain supaya semuanya dapat menikmati harta pusaka si mati secara adil dan saksama.

Soalan:

Habis tu, apa yang perlu saya buat sekarang supaya harta saya itu dibahagikan secara sama rata pada isteri dan anak-anak saya itu. Saya tak mahu mereka bergaduh sesama sendiri selepas saya meninggal nanti.

Jawapan:

Mungkin anda hanya menyebut istilah wasiat padahal anda sendiri tidak faham apa itu wasiat. Jika anda benar-benar ingin membahagikan semua harta secara sama banyak kepada waris sendiri, tak perlulah membuat dokumen wasiat. Bagi ajelah sekarang ini (semasa anda hidup) sama ada secara dokumen hibah atau melalui instrumen-instrumen lain yang lebih bertepatan dengan hasrat/hajat anda itu berdasarkan jenis dan status harta anda itu.

Satu perkara yang perlu anda faham adalah, pembahagian samarata tidak semestinya adil.

Anda mungkin tidak perlu memberikan harta yang banyak kepada isteri anda kerana mungkin selepas kematian anda, dia boleh berkahwin dengan orang lain yang mempunyai harta yang lebih banyak daripada anda!?

Perlu juga anda ingat bahawa isteri anda boleh menuntut harta sepencarian daripada anda selepas anda meninggal dunia. Dokumen perjanjian harta sepencarian inipun sebenarnya boleh disediakan sekarang ini. Baki daripada harta sepencarian barulah dikira sebagai harta pusaka. Jadi, 1/8 bahagian untuknya daripada harta pusaka adalah memadai. Wasiat tidak perlu.

Anak perempuan anda akan mempunyai suami dan suaminya adalah bertanggungjawab untuk mencari nafkah bagi menyara hidup anak perempuan anda. Jadi bahagiannya yang secara relatif agak sedikit berbanding anak lelaki adalah logik kerana tanggungannya yang sedikit.

Anak-anak lelaki anda perlu bekerja keras bagi menyara hidup keluarganya. Jadi, jika harta pusaka yang anda tinggalkan untuk mereka secara relatifnya sedikit berbanding dengan pembahagian faraidh yang memberikan mereka hak yang lebih banyak, susahlah mereka untuk mendapatkan rezeki tambahan kerana anda sendiri telah menyempitkan mereka dengan mengurangkan hak mereka.

Sesungguhnya undang-undang pewarisan Islam adalah sangat adil. Cuma umat Islam itu sendiri yang kekurangan ilmu untuk memahami dan menghayati keindahan dan keadilan tersebut.

Untuk mengelakkan isteri dan anak-anak anda daripada bergaduh sesama sendiri, berilah ilmu dan kesedaran tentang penghayatan Islam kepada mereka. Insya-Allah, dengan izin Allah, tiada umat Islam akan mempertikaikan hak mereka dan hak orang lain jika mereka benar-benar memahami ajaran Islam.

-Isu-isu di atas ada juga dihuraikan dalam majalah Solusi, isu #19 pada bahagian Faraid.

-Anda boleh mendapatkan majalah Solusi secara online di laman web berikut: www.stormreaders.net/pustakamizi

-Maklumat lanjut tentang stormreaders boleh didapati di www.stormreaders.co

"Waris Patah Titi"

Soalan:

Saya biasa mendengar ada orang-orang tua semasa mereka berbual, mereka ada sebut istilah 'waris patah titi'. Apa itu waris patah titi?

Jawapan:

Waris patah titi merujuk kepada cucu yang kematian bapa/ibu terlebih dahulu sebelum kematian datuk/nenek mereka. Mereka akan terhalang daripada menerima harta pusaka datuk/nenek mereka kerana kewujudan bapa/ibu saudara mereka yang menjadi 'asabah kepada harta pusaka peninggalan datuk/nenek.

Waris patah titi berlaku dalam contoh keadaan sebegini.

Adam meninggal dunia dan meninggalkan seorang orang anak lelaki bernama Idris dan seorang ayah bernama Saleh. Tidak ada apa-apa harta pusaka ditinggalkan oleh Adam kepada anaknya Idris yang masih kecil itu. Idris kemudiannya dijaga oleh datuknya, iaitu Saleh. Selepas itu, Saleh pula meninggal dunia dan meninggalkan seorang anak lelaki bernama Ibrahim iaitu adik kepada Adam (bapa Idris yang telah meninggal lebih awal tadi). Mengikut hukum faraidh, harta pusaka Saleh jatuh kepada Ibrahim. Sementara Idris pula tidak mewarisi harta datuknya Saleh kerana terdinding dengan sebab adanya waris yang lebih dekat yang menjadi 'asabah, iaitu Ibrahim.

Jadi, kedudukan Idris di sini dikenali oleh orang melayu dulu-dulu sebagai 'waris patah titi'.

Soalan:

Kalau macam tu, kesianlah pada nasib Idris yang dahla yatim, tidak pula mewarisi harta datuknya. Tak adillah macam tu.

Jawapan:

Memanglah disebabkan nasib waris patah titi yang sebegini, ada sesetengah orang menganggap bahawa undang-undang pewarisan Islam adalah undang-undang yang tidak adil.

Tapi, jangan menuduh terlalu cepat. Jika dilihat pada beberapa enakmen di negara kita, nasib waris patah titi ini memang dijaga/terbela. Peruntukan tentang hak waris patah titi ini dikenali dengan istilah 'wasiyyah wajibah'.

Soalan:

Apa pula wasiyyah wajibah tu?

Jawapan:

Wasiyyah wajibah merujuk kepada konsep wasiat yang seolah-olah wujud daripada datuk/nenek kepada cucunya sebelum datuk/nenek itu meninggal dunia

. Wasiat pada asalnya bukanlah wajib. Tetapi bagi menjaga maslahat/kepentingan waris patah titi, wasiat ini seakan-akan wajib ada yang diwajibkan adanya oleh pemerintah melalui penguatkuasaan undang-undang.

Konsep wasiyyah wajibah ini juga sebenarnya tidak asing di negara-negara Islam yang lain. Konsep wasiyyah wajibah ini lahir berdasarkan siayasah syar'iah dalam sesebuah negara Islam bagi menjaga maslahat umat Islam di negara/negeri terbabit.

Walau bagaimanapun, kadar wasiyyah wajibah ini hendaklah tidak melebihi kadar 1/3 daripada keseluruhan harta si mati. Syarat-syarat lain tentang wasiyyah wajibah ada dinyatakan dalam peruntukan undang-undang secara jelas.

Untuk memahami lebih mendalam tentang peruntukan wasiyyah wajibah ini, jom kita lihat contoh peruntukan dalam Enakmen Wasiat Orang Islam (Negeri Selangor) 1999, dalam Seksyen 27 seperti berikut:

"(1) Jika seseorang mati tanpa membuat apa-apa wasiat kepada cucunya daripada anak lelakinya yang telah mati terlebih dahulu daripadanya atau mati serentak dengannya, maka cucunya itu hendaklah berhak terhadap satu pertiga wasiat dan, sekiranya cucu itu diberi dengan kadar yang kurang dari satu pertiga, haknya hendaklah disempurnakan mengikut kadar wasiat wajibah yang diperuntukkan di bawah seksyen ini.

(2) Kadar wasiat wajibah untuk kanak-kanak yang disebut dalam subseksyen (1) hendaklah setakat kadar di mana ayahnya berhak daripada harta pusaka datuknya sekiranya diandaikan ayahnya itu mati selepas kematian datuknya:

Dengan syarat wasiat itu tidak melebihi satu pertiga daripada harta pusaka simati.

(3) Kanak-kanak tersebut hendaklah tidak berhak kepada wasiat sekiranya dia telah mewarisi daripada datuk atau neneknya, mengikut mana berkenaan, atau datuk atau neneknya semasa hayatnya, dan tanpa menerima apa-apa balasan, telah membuat wasiat kepada mereka atau telah memberi kepada mereka harta yang bersamaan dengan apa yang mereka sepatutnya menerima menurut wasiat wajibah:

Dengan syarat sekiranya wasiat yang dibuat oleh datuk atau nenek itu kurang daripada bahagian yang sepatutnya dia berhak, haknya hendaklah ditambah sewajarnya dan jika bahagian tersebut adalah melebihi bahagian yang dia berhak, bahagian yang lebih itu hendaklah menjadi wasiat sukarela dengan tertakluk kepada persetujuan waris."

Apa yang menjadi sedikit permasalahan dari segi praktisnya ialah; adakah ahli waris yang lain bersedia untuk mengisytiharkan kepada mahkamah atau unit pesaka kecil tentang kewujudan waris patah titi ini memandangkan hal ini akan mengurangkan jumlah harta pewarisan yang akan mereka terima. Di sinilah pentingnya peranan peguam supaya dapat menyiasat waris seadil mungkin dan menasihatkan ahli waris supaya memasukkan waris patah titi dalam senarai waris-waris dan memberikan hak waris patah titi terlebih dahulu berdasarkan peruntukan wasiyyah wajibah dan selepas itu barulah baki harta pusaka dibahagikan kepada ahli waris yang lain.

Jika waris tidak diwakili peguam, adalah menjadi tanggungjawab hakim/pegawai unit pesaka bagi menyiasat hal ini semasa sesi perbicaraan. Semoga nasib waris patah titi terbela.

-Perbincangan tentang waris patah titi dan wasiyyah wajibah ini ada dimuatkan dalam majalah Solusi isu #17 pada mukasurat 88.

-Anda boleh mendapatkan majalah Solusi secara online di www.stormreaders.net/pustakamizi

-Maklumat lanjut tentang stormreaders boleh didapati di www.stormreaders.co

Adakah penama KWSP boleh mengambil semua wang peninggalan si mati untuk kegunaanya seorang?

Ada yang bertanya kepada saya soalan seperti berikut:

Adakah penama dalam Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) boleh mengambil semua wang simpanan si mati untuk kegunaan dirinya seorang?

Jawapan saya:

Tidak boleh. Penama dalam KWSP tidak boleh mengambil semua wang KWSP milik si mati bagi kegunaannya mutlak. Bahkan wang milik si mati yang disimpan dalam KWSP adalah harta pusaka yang perlu dibahagikan kepada semua waris yang layak bagi si mati.

Soalan berbangkit:

Bukankah si mati telah menamakan saya sebagai penamanya. Jadi wang tersebut adalah milik saya sepenuhnya.

Jawapan saya:

Memang benar si mati telah menamakan anda sebagai penamanya. Tetapi status penama dalam KWSP (bahkan dalam jenis penama-penama yang lain seperti Tabung Haji, dan sebagainya) hanyalah sebagai wasi, atau pentadbir (executor) bagi harta pusaka si mati.

Apabila si mati menamakan anda sebagai penama, bukanlah hasrat si mati menghadiahkan wang tersebut kepada anda. Ini tidak dikategorikan sebagai hibah. Ini adalah kerana hibah berkuatkuasa serta merta sedangkan tujuan prosedur penamaan bukanlah untuk memberi efek pemindahan harta secara serta merta.

Ini juga tidak boleh dikategorikan sebagai wasiat kerana wasiat hanya sah sekadar satu pertiga (1/3) daripada keseluruhan harta si mati supaya tidak menjejaskan hak waris-waris yang lain.

Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Agama Islam yang bersidang pada 20 September 1973 dan Majlis Muzakarah Fatwa Kebangsaan kali ke-49 pada 19 September 2000, memutuskan bahawa penama KWSP adalah wasi atau pentadbir harta dan penama hendaklah membahagikan wang KWSP (peninggalan si mati) mengikut hukum faraidh.

Sekiranya si mati memang ingin mewasiatkan 1/3 daripada hartanya yang terkumpul dalam KWSP kepada penama tadi, hal ini hendaklah dinyatakan secara jelas dalam dokumen wasiat yang berasingan supaya tidak menimbulkan perbalahan dengan ahli waris yang lain. Ini kerana sesuatu wasiat hanya dikira sah apabila dinyatakan secara jelas dan tidak boleh difahami secara kiasan atau implied meaning daripada konsep penamaan.

Persoalan ini juga pernah ditimbulkan dalam kes Re Ismail Bin Rentah yang pernah saya tulis sebelum ini dan boleh dibaca di sini.

Soalan berbangkit:

Oleh itu, kenapa KWSP membenarkan penama mengambil semua harta si mati sedangkan waris yang lain juga berhak?

Jawapan saya:

Inilah masalahnya undang-undang di Malaysia. Keputusan Majlis Fatwa tidak diwartakan sebagai satu keputusan yang mesti diikuti oleh pihak-pihak yang terlibat. Jika pihak KWSP tidak mengubah prosedurnya, mufti tak boleh buat apa-apa sebab mufti tak ada kuasa. Mufti hanya boleh berbincang panjang lebar, merujuk kepada segala kitab dan nas yang ada dan akhirnya bermuafakat untuk memutuskan satu hukum dan hukum tersebut diabaikan begitu sahaja.

Soalan seterusnya:

Macamana nak selesaikan isu ini?

Jawapan saya:

Saya berpendapat adalah amat perlu suatu perubahan atau pindaan dibuat pada dokumen-dokumen penamaan supaya ianya ditulis dengan jelas bahawa penama adalah wasi atau petadbir harta bagi si mati. Atau mungkin suatu pindaan undang-undang yang mewajibkan semua harta peninggalan si mati diserahkan terlebih dahulu kepada Amanah Raya Berhad (ARB) (seperti yang dipraktiskan oleh Permodalan Nasional Berhad (PNB) sekarang ini) dan ARB akan hanya mengeluarkan harta peninggalan si mati secara terus kepada waris-waris si mati mengikut perintah pembahagian oleh unit pesaka kecil di pejabat tanah atau oleh mahkamah tinggi (mengikut bidangkuasa masing-masing) atau sekurang-kurangnya mengikut sijil faraidh yang dikeluarkan oleh mahkamah syariah. Penama hanyalah bertindak sebagai pemohon atau pempetisyen sebagaimana yang diamanahkan oleh si mati.

Soalan seterusnya:

Kalau saya nak ambil jugak semua duit tu untuk saya?

Jawapan saya:

Saya dah bagi pendapat saya. Kalau anda nak ambil jugak, pandai-pandailah anda jawab dengan Allah s.w.t.

- Persoalan di atas juga ada dijelaskan oleh Ustaz Md. Yazid Ahmad dalam majalah Solusi isu # 23 pada muka surat 89.

- Anda boleh mendapatkan majalah Solusi secara online di laman web berikut: http://www.stormreaders.net/pustakamizi

- Untuk menyertai rangkaian Stormreaders, sila layari http://www.stormreaders.co/

Apa yang perlu dibuat pada harta pusaka?

Ada yang bertanya kepada saya soalan berikut.

Apa yang perlu saya lakukan pada harta pusaka peninggalan arwah ibu atau ayah saya?

Jawapan saya.

Berikut ialah satu persatu prosedur yang perlu dilakukan terhadap harta pusaka peninggalan si mati:

1. Pembayaran tentang pengurusan jenazah

Anda boleh menggunakan harta si mati bagi kos pengurusan jenazah seperti kos memandikan, mengkafankan, dan mengebumikan jenazah. Perlu difahami bahawa wang yang disedekahkan oleh pelawat kepada waris si mati semasa urusan pengurusan jenazah bukanlah harta pusaka peninggalan si mati kerana wang tersebut diterima selepas si mati meninggal (kecuali wang pembayaran hutang kepada si mati kerana itu dikira wang yang si mati berhak menerimanya). Wang tersebut adalah wang derma daripada orang ramai kepada waris si mati dan waris si mati juga boleh menggunakan wang tersebut bagi urusan pengurusan jenazah bagi menjimatkan harta si mati.

2. Membayar hutang si mati

Sila bertanya kepada saudara-mara dan sahabat-handai si mati tentang hutang-hutang si mati. Nyatakan bahawa anda atau waris yang dipertanggungjawabkan akan membayar hutang si mati setelah dibuat semua pengiraan harta dan hutang si mati. Tentang harta-harta yang si mati berhutang tetapi dilindungi oleh insuran, anda hendaklah memaklumkan kepada syarikat insuran terbabit tentang kematian si mati dan syarikat terbabit akan memberi panduan selanjutnya tentang prosedur pembayaran hutang bagi pihak si mati.

3. Melaksanakan wasiat si mati

Sekiranya si mati ada menginggalkan wasiat, anda hendaklah menunaikan wasiat si mati. Sekiranya wasiat tersebut dibuat secara formal dan bertulis, ini akan lebih memudahkan ahli waris. Jika anda kurang pasti sama ada si mati ada meninggalkan wasiat atau tidak, mungkin anda boleh bertanya kepada peguam yang biasa berurusan dengan si mati atau kenalan rapat si mati. Selongkarlah tempat penyimpanan dokumen si mati kerana mungkin banyak dokumen si mati yang belum pernah diketahui oleh waris sebelum si mati meninggal. Berjumpalah dengan pihak-pihak yang berkaitan untuk melaksanakan wasiat si mati dan bagi mengesahkan tentang kesahihan wasiat tersebut.

4. Hak tentang harta sepencarian

Setelah harta si mati dibahagikan bagi melaksanakan urusan-urusan di atas, baki harta si mati bolehlah dikira dan dibahagikan kepada pasangan si mati sebagai harta sepencarian. Walau bagaimanapun, pengiraan harta sepencarian adalah optional. Sekiranya pasangan si mati memilih untuk tidak menuntut harta sepencarian, kerana menganggap harta pusaka si mati lebih baik dibahagikan terus kepada waris-waris si mati yang lain, maka tuntutan harta sepencarian boleh dilangkau (skip).

Sekiranya pasangan si mati mahukan pembahagian harta sepencarian ini tidak dipertikaikan oleh waris-waris yang lain, satu permohonan secara formal boleh dibuat oleh pasangan si mati di mahkamah syariah yang berkaitan. Mahkamah akan menentukan portion atau bahagian yang sewajarnya kepada pasangan (atau pasangan-pasangan, jika si mati berpoligami) berdasarkan fakta sesuatu kes yang dikemukakan di hadapan hakim syarie.

5. Pembahagian harta pusaka kepada waris

Setelah itu barulah harta pusaka si mati dibahagikan kepada waris-waris yang lain. Jika anda tidak pasti tentang cara pembahagiannya, anda boleh membuat permohonan sijil faraidh di mahkamah syariah yang berkaitan. Secara alternatifnya, jika si mati ada meninggalkan harta tak alih seperti rumah dan tanah, anda boleh membuat permohonan bicara pusaka di unit pesaka kecil di pejabat tanah yang berkaitan.

- Urusan bicara pusaka dan penjualan hartanah si mati telah saya huraikan sebelum ini dan boleh dibaca di sini.

- Untuk membaca dengan lebih lanjut tentang perkara di atas, anda juga boleh membaca majalah Solusi isu # 26 & 27, bahagian Faraid yang ditulis oleh Ustaz Md. Yazid Ahmad seorang pensyarah di Fakulti Pengajian Islam, Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM).

- Anda boleh mendapatkan majalah Solusi secara online di laman web berikut: http://www.stormreaders.net/pustakamizi

- Untuk menyertai rangkaian Stormreaders, sila layarihttp://www.stormreaders.co/

Menjual Semula Sebelum Membayar Penuh Harga Jual Beli

Ada yang bertanya kepada saya soalan berikut:

Saya ingin membeli rumah daripada si A dengan harga RM120,000. Kemudian saya ingin menjual kembali rumah tersebut kepada si B dengan harga RM150,000. Walau bagaimanapun, saya tidak mampu untuk membayar tunai secara sekaligus kesemua harga jual beli sebanyak RM120,000 tersebut. Saya hanya mampu membayar secara tunai sekaligus kepada si A sebanyak RM70,000 sahaja.

Baki RM50,000 akan saya bayar secara ansuran setiap bulan secara langsung ke akaun bank si A memandangkan itulah jumlah yang si A berhutang dengan banknya sekarang. Dalam masa pembayaran ansuran dibuat, saya bercadang untuk menjual semula rumah tersebut kepada si B dengan harga RM150,000 dan selepas itu si B akan membayar baki hutang si A (mungkin sudah sedikit berkurangan, contohnya RM45,000).

Beza antara baki hutang si A dengan harga jual beli saya dengan si B adalah dikira keuntungan saya. Sila sediakan perjanjian jual beli dan dokumen-dokumen berkaitan bagi maksud tersebut.

Jawapan saya:

Keuntungan yang anda perolehi daripada transaksi seperti di atas mungkin tidak sama dengan keuntungan riba, tetapi saya beranggapan bahawa ianya adalah dilarang. Walaupun mungkin ada instrumen undang-undang (berdasarkan kelemahan perundangan undang-undang tanah di Malaysia), dan sebagai peguam, saya boleh menyediakan instrumen dokumen tersebut, tetapi saya agak keberatan memandangkan terdapat beberapa unsur kesamaran (gharar).

Terdapat satu hadis sebagaimana berikut:

Hakim bin Haizam bertanya: “Ya Rasulullah, telah datang kepada aku seorang lelaki dan ia ingin sesuatu yang tidak aku miliki. Adakah boleh untukku menjual kepadanya apa yang ada di pasar.” Baginda menjawab: “Jangan kamu menjual benda yang belum kamu miliki.” (Riwayat Abu Daud, no. 3503; al-Tirmizi, hadis hasan dan disetujui oleh al-Munziri)

Al-Mubarakfuri mencatat dalam kitabnya Tuhfah al-Ahwazi:

“Hadis ini dalil haramnya jual benda yang tidak dimiliki dan tidak termasuk di bawah milik dan kemampuannya diberikan pengecualian dalam bab Bai’ al-Salam kerana terdapat dalil khusus yang mengecualikannya daripada umum hadis ini.”

Beliau menjelaskan lagi, haram menjual sesuatu yang belum menjadi milik anda tatkala akad jualan dibuat. Inilah yang berlaku dalam contoh kes soalan di atas, iaitu anda belum menjelaskan kesemua bayaran jual beli dengan si A tetapi telah menjualnya semula kepada si B.

Walau bagaimanapun, ada cara atau kaedah untuk menjadikannya halal iaitu sebagaimana berikut:

Anda hendaklah berterus-terang dengan si A sebelum menjualnya semula dengan si B. Si A berhak untuk tidak bersetuju anda menjualkan rumah tersebut kepada si B kerana rumah tersebut masih milik si A.

Jika si A bersetuju anda menjual rumah tersebut kepada si B, bermakna si A seolah-olah telah melantik anda sebagai wakil. Tatkala itu, halal bagi anda menjual kepada si B.

Tentang jumlah beza daripada harga asal RM120,000 dan harga jual beli kepada si B sebanyak RM150,000 adalah bergantung kepada si A apabila mewakilkan anda menjual kepada si B. Jika si A mengatakan bahawa harga antara si A dan anda ialah RM120,000 sahaja dan terpulang kepada kepada anda untuk tentukan sendiri harga jual beli dengan si B, jadi beza RM30,000 tersebut adalah halal kerana ia dinamakan wakalah mutlaqah dari sudut harga.

Kesimpulannya ialah, apa yang penting bagi saya ialah konsep transparent (berterus-terang). Sesuatu transaksi boleh jadi dibenarkan dan boleh jadi tidak dibenarkan, semuanya bergantung kepada cara transaksi tersebut diuruskan. Jika selepas berterus-terang dengan si A, si A tidak membenarkannya, saya memohon maaf, saya tidak boleh menyediakan instrumen atau dokumen yang anda arahkan.

- Artikel di atas boleh dibaca dan/atau dimuatturun di pautan berikut: Menjual Semula Sebelum Sah Jual Beli

- Jawapan saya adalah berdasarkan pemahaman saya daripada tulisan Ustaz Zaharuddin Abd Rahman dalam majalah Solusi Isu # 27, pada muka surat 43.

- Anda boleh mendapatkan majalah Solusi secara online di laman web berikut: http://www.stormreaders.net/pustakamizi

- Untuk menyertai rangkaian Stormreaders, sila layari www.stormreaders.co

Alasan Membubarkan Perkahwinan Melalui Fasakh

Alasan Membubarkan Perkahwinan Melalui Fasakh

Setelah diteliti undang-undang keluarga Islam di seluruh negeri di Malaysia, bolehlah dihimpunkan bahawa antara alasan-alasan bagi membubarkan perkahwinan melalui permohonan fasakh adalah sebagaimana berikut:

a) Bahawa suami telah mati pucuk dan masih lagi sedemikian keadaannya dalam masa setahun setelah dibuat pengaduan;

b) Bahawa suami telah gila atau sedang mengidap penyakit kusta atau vitiligo atau sedang mengidap penyakit kelamin dalam keadaan boleh berjangkit selama tidak ada kenyataan yang terang menunjukkan relanya dengan penyakit tersebut;

c) Bahawa izin isteri terhadap perkahwinan itu telah diberi secara tidak sah samada oleh sebab paksaan, kesilapan ketidak sempurnaan akal atau pun lain-lain sebab mengikut Hukum Syarak;

d) Bahawa pada masa perkahwinan itu, suami adalah seorang yang sakit otak (samada berterusan atau berselangan) dalam erti Ordinan sakit 0tak 1952 dari jenis atau setakat yang menjadikannya tidak layak untuk berkahwin;

e) Bahawa suaminya, kerana kepapaan tidak mampu menyarainya;

f) Bahawa isterinya mempunyai kecacatan yang menghalang persetubuhan dilakukan;

g) Bahawa suaminya mempunyai kemaluan yang luar biasa;

h) Tempat di mana beradanya suami telah tidak diketahui selama tempoh lebih daripada satu tahun;

i) Bahawa suami telah cuai atau tidak mengadakan peruntukan nafkahnya selama tempoh tiga tahun;

j) Bahawa suami telah dihukum penjara selama tiga tahun atau lebih;

k) Bahawa suami telah tidak menunaikan, tanpa sebab yang munasabah, kewajipan perkahwinan (nafkah batin) selama tempoh satu tahun

l) Bahawa suami menganiayainya, iaitu antara lain:

i) lazim menyakiti atau menjadikan kehidupannya menderita disebabkan oleh kelakuan aniya, atau

ii) berkawan dengan perempuan-perempuan jahat atau hidup berperangai keji mengikut pandangan Hukum Syarak, atau

iii) cuba memaksa isteri hidup secara lucah, atau

iv) melupuskan harta isteri atau melarang isteri itu dari menggunakan hak-haknya di sisi-undang-undang terhadap harta itu, atau

v) menghalang isteri dari menunai atau menjalankan kewajipan atau amalan agamanya, atau

vi) jika ia mempunyai isteri lebih daripada seorang, dia tidak melayani isteri yang berkenaan secara adil mengikut kehendak-kehendak Hukum Syarak.

m) Bahawa walaupun empat bulan berlalu tetapi isteri masih belum disetubuhi oleh kerana suami bersengaja enggan menyetubuhinya; dan

n) Apa-apa alasan lain yang diiktiraf sebagai sah bagi membubarkan perkahwinan atau fasakh di bawah Hukum Syarak.

-Artikel di atas boleh dibaca dan/atau dimuatturun dalam bentuk pdf di pautan berikut: Alasan Pembubaran Perkahwinan Melalui Fasakh

Contoh Soalan Instrumen Perancangan Harta Islam Dan Pentadbiran Pusaka

Soalan:

Datuk J dengan cara rahsia telah mengahwini setiausaha peribadinya, Mona, pada 14 Mac 2010 di Perlis. Perkahwinan tersebut telah dilangsungkan oleh jurunikah yang bertauliah dengan kehadiran 2 orang saksi di rumah pengantin perempuan.

Sebaik selesai sahaja upacara akad nikah tersebut, Datuk J menerima panggilan daripada isterinya, Datin N, yang baru mengetahui upacara tersebut. Datin N mengugut akan membocorkan rahsia peribadi Datuk J jika beliau tetap meneruskan perkahwinan tersebut.

Takut dengan ugutan tersebut, Datuk J segera memutuskan untuk kembali ke Kuala Lumpur dan sempat melafazkan talaq satu kepada Mona. Beliau bergegas ke keretanya meninggalkan Mona dan keluarganya tercengang-cengang di atas perlakuannya.

Malangnya, Datuk J telah terbunuh dalam satu kemalangan jalan raya 1 km dari rumahnya di Bukit Antarabangsa kira-kira pukul 3.29 pagi.

Datuk J meninggalkan harta-harta berikut:

(a) Banglo di Bukit Antarabangsa di mana beliau tinggal bersama isteri dan anak-anaknya. Banglo tersebut telah ditukar nama kepada nama Datin N 2 minggu sebelum kematiannya;

(b) Banglo di Shah Alam yang dibelinya sebagai hadiah kepada Mona di mana telah dihuni oleh Mona sejak 3 bulan yang lalu;

(c) 50% saham di dalam Syarikat Tara Untung Bhd di mana nilai keseluruhan saham tersebut adalah RM6.5 juta;

(d) Sebidang tanah di Putra Jaya yang dibelinya setahun yang lalu bernilai RM28 juta. 2 bulan selepas kematian Datuk J, Datin N Berjaya memperolehi deklarasi mahkamah syariah yang memutuskan bahawa tanah tersebut adalah harta sepencarian dan Datin N mempunyai hak 40% di atas tanah tersebut; dan

(e) RM500,000 di dalam akaun Tabung Haji di mana Datin N dilantik menjadi penama.

Datin N merujuk kepada anda, sebagai seorang Peguam syarie tersohor, dan menamakan anggota keluarga berikut sebagai waris:

Datin N (isteri), Bada, Badi, Badu (anak lelaki), Joyah, Bedah (anak perempuan), Munah (ibu) dan Kaduk (bapa).

Hasil daripada siasatan, anda mendapati bahawa:

(a) Bedah merupakan seorang anak angkat melalui proses undang-undang, akan tetapi beliau dibintikan kepada Datuk J.

(b) Kaduk merupakan bapa tiri kepada Datuk J.

(c) Datuk J meninggalkan wasiat RM100,000 kepada Munah. Kesemua waris tidak bersetuju akan wasiat tersebut.

Dengan merujuk kepada peruntukan hukum syara’, sediakan nasihat dan hujah undang-undang bagi menyelesaikan kes ini.

Jawapan:

Di dalam kes ini beberapa isu perlu dikenalpasti dan difahami terlebih dahulu. Isu-isu tersebut bolehlah dibahagikan seperti berikut:

a) waris-waris yang berhak menerima harta pusaka peninggalan Datuk J (si mati); dan

b) harta pusaka yang ditinggalkan oleh si mati.

A) Persoalan tentang waris-waris yang berhak menerima harta pusaka peninggalan si mati akan
menjurus pula kepada isu-isu status waris seperti di bawah:

i) Mona sebagai isteri kedua si mati yang telah diceraikan oleh si mati beberapa jam
sebelum kematian si mati;

ii) Bedah yang merupakan anak angkat si mati melalui proses undang-undang dan
dibintikan kepada si mati; dan

iii) Kaduk yang merupakan bapa tiri kepada si mati.

B) Persoalan tentang harta pusaka yang ditinggalkan oleh si mati akan menjurus pula kepada isu-isu status harta seperti di bawah:

i) Bungalow di Bukit Antarabangsa yang telah ditukar nama kepada Datin N;

ii) Bungalow di Shah Alam yang dihadiahkan kepada Mona;

iii) 50% saham di dalam Syarikat Tara Untung Bhd. di mana nilai keseluruhan saham tersebut adalah RM6.5 juta;

iv) Sebidang tanah di Putra Jaya yang bernilai RM28 juta yang mana mahkamah syariah telah memutuskan bahawa 40% daripadanya dikira sebagai harta sepencarian si mati dengan Datin N;

v) RM500,000 di dalam akaun Tabung Haji di mana Datin N dilantik menjadi penama; dan

vi) Wasiat RM100,000 kepada Munah iaitu ibu si mati yang tidak dipersetujui oleh waris-waris
yang lain.

Setelah persoalan-persoalan di atas dirungkai mengikut peruntukan hukum syara’, barulah kita boleh membuat pengiraan pembahagian faraidh bagi harta pusaka peninggalan si mati.

Waris-waris si mati

Status Mona sebagai isteri kedua yang diceraikan oleh si mati beberapa jam sebelum kematian si mati tidak menjejaskan hak Mona untuk layak menerima harta pusaka si mati kerana perceraian tersebut adalah perceraian yang boleh dirujuk (talak raj’i) dan tempoh perkahwinan adalah masih di dalam ‘iddah.

Bedah yang merupakan anak angkat si mati melalui proses undang-undang bukanlah waris yang layak menerima harta pusaka si mati walaupun dibintikan kepada si mati. Ini adalah kerana Bedah tidak mempunyai pertalian darah dengan si mati.

Begitu juga halnya bagi Kaduk iaitu bapa tiri si mati bukanlah waris yang layak menerima harta pusaka si mati kerana Kaduk tidak mempunyai pertalian darah dengan si mati.

Oleh hal yang demikian, kesimpulannya Mona juga layak menerima harta peninggalan si mati dan sementara itu, Bedah dan Kaduk hendaklah dikecualikan daripada menerima harta pusaka si mati.

Waris-waris lain bagi si mati ialah Datin N (isteri), Bada, Badi, Badu (anak lelaki), Joyah (anak
perempuan) dan Munah (ibu).

Harta pusaka peninggalan si mati

Bungalow di Bukit Antarabangsa bukanlah harta pusaka peninggalan si mati kerana ianya telahpun dipindahmilik semasa si mati masih hidup.

Begitu jugalah dengan status bungalow di Shah Alam kerana ianya telahpun dihadiahkan kepada Mona semasa si mati masih hidup.

50% saham di dalam Syarikat Tara Untung Bhd. adalah bernilai RM3,250,000.

Manakala hanya 60% nilaian tanah di Putrajaya dikira sebagai harta pusaka peninggalan si mati kerana 40% daripadanya memang menjadi milik mutlak Datin N sebagaimana yang telah disahkan oleh mahkamah syariah. Nilaian harta pusaka peninggalan si mati ialah RM16,800,000 berdasarkan nilaian keseluruhan semasa aset RM28 juta.

Sementara itu, keseluruhan wang simpanan si mati di dalam Tabung Haji adalah dikira sebagai harta pusaka peninggalan si mati walaupun penamanya hanyalah Datin N seorang. Perkara ini adalah berdasarkan kiasan kepada keputusan Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Agama Islam yang bersidang pada 20 September 1973 dan Majlis Muzakarah Fatwa Kebangsaan kali ke-49 pada 19 September 2000 yang memutuskan bahawa penama Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) adalah wasi atau pentadbir harta dan penama hendaklah membahagikan wang KWSP (peninggalan si mati) mengikut hukum faraidh.

Terdapat juga kes-kes terdahulu yang berkaitan dengan isu penama seperti yang diputuskan di dalam kes Re Ismail Bin Rentah Si Mati Haji Hussain Bin Singah Lwn. Liah Binti Lerong [1940] MLJ 98.

Mengenai isu wasiat si mati kepada ibunya Munah, terdapat perbezaan pendapat antara para ulama’ tentang wasiat kepada waris. Ada ulama’ yang mengatakan wasiat tersebut adalah sah asalkan tidak melebihi satu pertiga daripada nilai bersih harta pusaka si mati berdasarkan kepada hadis Nabi s.a.w. tentang keharusan wasiat yang tidak melebihi kadar satu pertiga.

Sebahagian ulama’ pula berpendapat bahawa wasiat tidak boleh diberikan kepada para waris kerana waris sudahpun mendapat haknya mengikut hukum faraidh dan pemberian wasiat kepada waris akan hanya mengurangkan jumlah harta si mati kepada waris-waris yang lain.

Mengikut seksyen 11(2) Enakmen Wasiat Orang Islam (Selangor) No. 4 Tahun 1999, wasiat kepada waris adalah sah tertakluk kepada seksyen 26(2) iaitu tidak melebihi kadar satu pertiga melainkan mendapat kebenaran semua waris. Ini bermaksud, kebenaran waris hanya relevan bagi wasiat yang melebihi kadar satu pertiga.

Sementara di negeri-negeri lain di Malaysia, peruntukan wasiat masih bedasarkan Enakmen Pentadbiran Agama masing-masing yang masih terlalu umum. Pemakaian undang-undang wasiat di negeri-negeri tersebut berdasarkan bidang kuasa mal Mahkamah Tinggi Syariah.

Dalam hal ini, memandangkan si mati tinggal di Bukit Antarabangsa dalam negeri Selangor, jadi wasiat si mati kepada ibunya adalah sah dan berkuatkuasa.

Pengiraan faraidh

Senarai waris si mati dan pembahagian faraidh adalah sebagaima berikut:

1 Ibu (1/6) Kerana si mati meninggalkan anak (Surah an-Nisa’: 11)

2 Isteri (1/8) Kerana si mati meninggalkan anak (Surah an-Nisa’: 12)

3 Anak Lelaki dan 1 Anak Perempuan Ditaksibkan mengikut nisbah 2:1 (iaitu 2 bahagian bagi anak lelaki dan 1 bahagian bagi anak perempuan) (Surah an-Nisa’: 176)

Pengiraan selanjutnya adalah sebagaimana berikut:

1 Ibu (1/6) = 4/24
2 Isteri (1/8) = 3/24

3 Anak Lelaki dan 1 Perempuan mengambil Asabah (Baki) = 17/24

Pengiraan Asabah (baki) adalah sebagaimana berikut:

3 orang anak lelaki x 2 bahagian = 6 bahagian
1 orang anak perempuan x 1 bahagian = 1 bahagian
Keseluruhan bahagian = 7 bahagian

Jadi, pembahagian asabah adalah sebagaimana berikut:

3 anak lelaki = 6/7 bahagian
1 anak perempuan = 1/7 bahagian

Pengiraan selanjutnya adalah untuk mendapatkan pembawah yang sama bagi asabah sebagaimana
berikut:

Anak lelaki = 6/7 x 17/24 = 102/168

Anak perempuan = 1/7 x 17/24 = 17/168

Jadi, pengiraan faraidh berkeputusan sebagaimana berikut:

1 Ibu = 28/168
2 Isteri = 21/168
3 Anak Lelaki = 102/168
1 Perempuan = 17/168

Memandangkan si mati meninggalkan 2 orang isteri, pengiraan faraidh ditashihkan lagi sebagaimanaberikut:

1 Ibu = 56/336
2 Isteri = 42/336 (setiap seorang isteri mendapat 21 bahagian)
3 Anak Lelaki = 204/336 (setiap anak lelaki mendapat 68 bahagian)
1 Perempuan = 34/336

Pengiraan harta pusaka si mati

Pengiraan harta pusaka si mati adalah sebagaimana berikut:

Saham di dalam Syarikat Tara Untung Bhd. = RM3,250,000.00
Tanah di Putrajaya = RM16,800,000.00
Wang simpanan di dalam Tabung Haji = RM500,000.00
Jumlah Keseluruhan = RM20,550,000.00

Setelah nilai di atas ditolak dengan wasiat yang sah kepada ibu si mati, nilai keseluruhan harta si mati ialah RM20,450,000.00

Pembahagian akhir harta peninggalan si mati mengikut bahagian faraidh waris-waris si mati adalah sebagaimana berikut:

Munah (Ibu) = 56/336 = RM3,408,333.30
Datin N (Isteri Pertama) = 21/336 = RM1,278,125.00
Mona (Isteri Kedua) = 21/336 = RM1,278,125.00
Bada (Anak Lelaki 1) = 68/336 = RM4,138,690.50
Badi (Anak Lelaki 2) = 68/336 = RM4,138,690.50
Badu (Anak Lelaki 3) = 68/336 = RM4,138,690.50
Joyah (Anak Perempuan) = 34/336 = RM2,069,345.20
Jumlah Keseluruhan = 336/336 = RM20,450,000.00

Jawapan ini disediakan oleh:
Ahmad Termizi Bin Abdullah
No. Matrik: G1010557
Instrumen Perancangan Harta Islam Dan Pentadbiran Pesaka (SHA 5511)
Pusat Undang-undang Harun M. Hashim
Universiti Islam Antarabangsa Malaysia

- Jawapan ini boleh dibaca dan/dimuat turun dalam bentuk pdf di pautan berikut:

Pusaka-Ujian