Beza antara Wasiat dan Hibah; contoh kes

Ada yang bertanya kepada saya soalan seperti berikut:

Saya mempunyai dua buah rumah iaitu sebuah apartment dan sebuah rumah flat. Saya mempunyai seorang isteri dan dua orang anak masing-masing berumur 18 tahun dan 11 tahun. Ibu bapa saya juga masih hidup. Saya mahu supaya apartment tersebut dipindahmilik kepada isteri dan anak bongsu saya selepas saya meninggal. Apa dokumen yang perlu disediakan?

Dalam kes ini terdapat beberapa fakta yang perlu dijelaskan dengan lebih terperinci. Mungkin sesi perbincangan perlu diadakan supaya persoalan atau niat sebenar penanya boleh dirungkai. Walau bagaimanapun, saya akan cuba menjawab setakat yang termampu seperti berikut;

Yang pertamanya, penanya berhasrat untuk menyediakan dokumen wasiat kerana mahu memindahmilik apartmentnya kepada isteri dan salah seorang anaknya hanya selepas dia meninggal dunia. Dia tidak mahu (atau mungkin tidak boleh) memindahmilik apartment tersebut semasa hayatnya.

Isu yang kedua ialah isu wasiat kepada ahli waris. Isu ini telah saya huraikan dalam artikel sebelum ini dan boleh dibaca kembali di pautan berikut; http://mizico.blogspot.com/2009/08/peruntukan-undang-undang-tentang-wasiat.html

Secara ringkasnya, untuk mengelakkan dokumen wasiat daripada dicabar kesahihannya, saya menasihatkan supaya wasiat kepada ahli waris hendaklah tidak melebihi satu pertiga daripada keseluruhan harta pewasiat.

Berdasarkan fakta kes yang diberi, saya berpendapat bahawa jika keseluruhan apartment diwasiatkan kepada isteri dan anak kedua, harta yang diwasiatkan sudahpun melebihi satu pertiga daripada keseluruhan harta penanya memandangkan harta lain yang dimiliki oleh penanya ialah sebuah flat yang harga pasarannya lebih rendah daripada apartment. Oleh itu, saya berpendapat bahawa penyediaan dokument wasiat adalah tidak tepat kerana ahli waris yang lain berhak mencabar kesahihannya.

Memang benar bahawa wasiat yang melebihi kadar satu pertiga dikira sah dan boleh berkuatkuasa sekiranya diizinkan oleh ahli waris yang lain. Tetapi perlu diingat bahawa keizinan daripada ahli waris yang lain hendaklah diperolehi selepas pewasiat meninggal dunia, bukan sebelum meninggal dunia, kerana pindahmilik hanya akan dilakukan selepas pewasiat meninggal dunia. Siapa yang boleh beri jaminan bahawa ahli waris yang lain bersetuju dengan wasiat yang melebihi kadar satu pertiga, yang menyebabkan hak ahli waris yang lain seolah-olah telah dinafikan. Ada kemungkinan anak pertama dan ibu-bapa juga mahu menuntut haknya pada apartment terbabit. Siapa tahu…

Alternatif yang lain ialah penyediaan dokumen hibah. Perlu difahami bahawa hibah berkuatkuasa serta-merta dan tidak boleh ditarik balik. Dalam contoh kes yang diberi, si suami tidak boleh menarik balik hibah yang diberi kepada isterinya tadi kerana kesan hibah adalah serta-merta. Walau bagaimanapun, seorang ayah boleh menarik balik hibah kepada anaknya. Jika yang bertanya memang berhasrat untuk memindahmilik sebahagian apartment tersebut kepada isterinya semasa hayatnya, dokumen hibah boleh disedikan.

Risikonya hanya satu (setakat yang saya nampak), sekiranya berlaku perceraian, sebahagian apartment tersebut sudahpun dengan jelas menjadi milik si isteri, bahkan si isteri mungkin berhak menuntut harta-harta yang lain pula sebagai harta sepencariannya yang menyebabkan baki harta suami semakin mengecil untuk ditinggalkan kepada ahli waris yang lain.

Oleh itu, saya merasakan bahawa perlu diadakan sesi perbincangan supaya dapat difahami dengan jelas tentang hasrat yang bertanya tadi supaya penyelesaian yang dicapai benar-benar menepati kehendaknya.

Wallahu a'lam....